təhsilin bütün mərhələ və pillələrində, müstəqil işlərin ən aktual
foraıalanndan istifadə olunmalıdır. Tələbələrin müstəqil işləri
konkret və perspektiv məqsədlərə xidmət etməlidir. Ali məktəbdə
müstəqil işlərin həm təlim, həm də təlimdənkənar
255
formalarından geniş istifadə olunmalı, onun təşkilində təsa-
düfiliyə. pərakəndəliyə yol verilməməlidir.
Sinergetik yanaşma prinsipinə görə, tələbəyə müstəqil işə
müxtəlif elmlərin qarşılıqlı əlaqəsi baxımından yanaşmaq
öyrədilməlidir. Sinergetik yanaşma tərzi tələbə müstəqil işlərinin
bütün fonnalarında-referat, kurs işləri, buxarılış işləri və şairədə
tətbiq edilir. Çünki pedaqoji faktlara, hadisə və proseslərə bir sıra
elmlərin predmeti mövqeyindən yanaşmadıqda alınan nəticələr
məhdud və birtərəfli olur. Bu əsasda məhz tələbədə sinergetik
düşüncə bacarığı aşılamaq lazımdır. Yalnız bu cür düşünməyə,
seçilmiş məzmunun ideyaca əhatə dairəsini, pedaqogika.
psixologiya, sosiologiya, iqtisadiyyat və digər yaxın elmlərin
mövcud nailiyyətlərini nəzərə almağı öyrəndikdən sonra
«girişmək» olar. Deməli, tələbəni müstəqil işə qoşmazdan əvvəl
onu düşünməyə, həm də sadəcə «düşiinməyə» yox, sinergetik
tərzdə düşünməyə hazırlamaq lazımdır.
İndi, sadəcə «elmi-texniki tərəqqi əsri» deyil, yeni ideyalar,
düşüncələr, təbiətə, insana, həyata yeni anlamda yanaşmalar, bütün
varlığı, kainatı tam, bütöv şəkildə öyrənmə əsridir. Aparılan
müstəqil işlərin məqsədi tələbələri məhz belə bir əsrdə yaşamağa
hazırlamaqdan ibarət olmalıdır.
Buradan aydın olur ki, tələbələrin müstəqil işləri ancaq
öyrədici deyil, həm də tərbiyəedici xarakter daşımalıdır. Tələbə
«ürəksiz», «duyğusuz», işgüzar tədqiqatçı, «faktlarla nəfəs alan
quru fərd» kimi yox, mənəviyyatca zəngin, xeyirxah, başqaları üçün
gərəkli olmağı bacaran insan kimi tərbiyə olunmalıdır. Elm mühüm
tərbiyə vasitəsidir, insanın şəxsiyyət kimi formalaşmasını təmin
edən qüdrətli amildir. Elm sadəcə məzmunu ilə yox, elmi öyrənmək
üsulları, elmə yiyələnməyin çətinlikləri ilə də insanı tərbiyə edir,
onda işgüzarlıq, dəqiqlik, qətiyyət kimi fərdi psixi keyfiyyətlər
fonnalaşdırır, öz düşüncələrini aydın şəkildə ifadə etmək, hadisələrə
münasibət bildirmək, diskussiyaya qoşulmaq, öz mövqeyini
müdafiə etmək, əsaslandırmaq, tərəf- müqabilə hönnət etmək
mədəniyyəti formalaşdırır. Təhsil təkcə elmli adamlar yox, həm də
zəngin mənəviyyata, yüksək mədəniyyətə, təşkilatçılıq bacarığına
malik mütəxəssislər yetişdirməlidir. Bu baxımdan, müstəqil işlərin
imkanları çox böyükdür.
256
Deməli, tələbə müstəqil işləri məzmununa, təşkili fonnalanna, iş
üsulları və tərzlərinə görə tərbiyəvi xarakter
daşımalıdır. Bu, tələbə
müstəqil işlərinin təşkilinin mühüm prinsipidir.
Tələbələrin müstəqil işinin səmərəliliyini təmin edən
prinsiplərdən biri də vaxtdan düzgün istifadə olunması və
yorğunluğa yol verilməməsidir.
Tədqiqatlar göstərir ki, bəzən tələbələr müstəqil işləmək
yollarına bələd olmadıqlarından vaxt itkisinə yol verir, lüzumsuz
yerə enerji sərf edir və heç bir nəticəyə nail olmurlar. Bu səbəbdən
do müstəqil işə maraq azalır, onun icrası cəhdi zəifləyir. Tələbə
işdən «soyuyur», vaxt «itirir». Məqam yetişəndə «aka- demik
borcu» olmasın deyə tələm-tələsik nəyisə üzündən köçürüb təhvil
verir, müstəqil və yaradıcı surətdə işləmək əvəzinə, müstəqil işdən
«canını qurtanr». Belə mənfi halların baş verməməsi üçün tələbəni
birinci kursdan başlayaraq müstəqil işə cəlb etmək, onu müstəqil iş
texnologiyaları ilə tanş etmək, yuxarı kurslara qalxdıqca, tədricən
müstəqil işin daha mürəkkəb formalarına cəlb etmək və onlarda
tədqiqatçılıq səriştəsi yaratmaq lazımdır.
Buna nail olmaq üçün tələbənin təlim əməyini elmi surətdə
təşkil etmək lazımdır. Tələbə müstəqil işində vaxtdan düzgün
istifadə və yorğunluğa yol verilməməsi prinsipi yeni bir prinsip -
tələbə əməyinin elmi təşkili
prinsipini doğurur. Tələbənin təlim
əməyini elmi əsaslarla qunnadan nə səmərəliliyi və məqsəd
ardıcıllığını təmin etmək, nə də tələbənin əmək qabiliyyətini inkişaf
etdirmək mümkün deyil. Sinergetik yanaşma prinsipi, tərbiyəedici
prinsip, vaxtdan düzgün istifadə olunması prinsiplərinin
reallaşdırılması tələbə əməyinin elmi təşkilindən çox asılıdır.
Tələbələrin müstəqil işinin səmərəliliyi və məhsuldarlığı məhz bu
prinsiplərin vəhdətindən asılıdır.
Tələbə müstəqil işinin təşkili prinsiplərindən biri də
müstəqillikdir.
Bu, o deməkdir ki, müstəqil işin icrası zamanı tələbə
elmi infonnasiyalan axtarıb tapa bilir, bu və ya digər fikri, ideyanı
əsaslandırır, idrakı fəallıq göstərir, başqasını təkrar etmir, elmdə
özünəməxsus «cığır» açmağı (elmin geniş yolu «cığır»lardan
başlayır), işin icrasının yeni, orijinal yolunu, tərzini tapır. Bir sözlə,
müstəqil iş tələbənin inteqral xüsusiyyətlərini
257
formalaşdırır. Tələbədə müstəqil elmi-pedaqoji işləri aparmaq
imkanları açır, müvafiq bacarıq fonnalaşdınr.
Tələbə müstəqil işlərinin təşkilində gözlənilməsi vacib olan
bir sıra prinsiplərə diqqət yetirək:
* intellektual qüvvələrin, potensial imkanların nəzərə
alınması;
* müstəqil iş üçün əlverişli şəraitin yaradılması;
* müasir texnika və texnologiyalardan (kompüter, texniki
vasitələr) istifadə bacarığının fomıalaşdınlması;
* ciddi fəaliyyət rejiminin yaradılınası;
* tələbənin sağlamlığına və səhhətinə qayğı göstərilməsi;
* tələbədə qətiyyət, işgüzarlıq kimi iradi keyfiyyətlərin
inkişaf etdirilməsi.
Deməli, tələbələrin müstəqil işlərinin təşkili zamanı təkcə
pedaqoji prinsiplərə deyil, həm də bir sıra mühüm sosioloji,
psixoloji, fizioloji prinsiplərə əməl olunmalıdır.
Tələbə müstəqil işinin effektivliyinin təmin edilməsində
tələbəni müstəqil işə yönəldən metodların düzgün seçilməsinin rolu
böyükdür.
Tələbəni müstəqil işə yönəldən metodlar - müəllimin istifadə
etdiyi iş üsullarıdır. Müəllimin məsləhəti, xüsusən də başlanğıcda
verdiyi tə^-kiledici məsləhət, işin icrası zamanı l
məsləhət, istiqamətverici məsləhət, inkişafa təkanverici məsləhət,
müəllimin bələdçilik istiqamətli məsləhəti, müəllim-tələbə
əməkdaşlığının müxtəlif formaları, giriş, ye- kunUışdırıcı və
istiqamətverici müsahibələr, rəy verilməsi və s. tələbəni müstəqil
işə yönəldən metodlardır.
İlk mənbələr üzərində iş, müşahidə aparılması, müsahibə,
anket sorğusu, tədqiqat xarakterli işlər, habelə disputlar,
müzakirələr, elmi diskussiyalar, İNTERNET-dən istifadə, tələbə
elmi konfransları və s. tələbənin müstəqil işlərinin reallaşdırılması
fomıalandır.
* Tələbə elmi işinin təşkili və icrası zamanı pedaqoji,
psixoloji, metodik prinsip və tələblərin nəzərə alınması həm
müəllimin, həm də tələbənin səmərəli iş metodlarının
müəyyənləşdirilməsi, müəllim-tələbə əməkdaşlığı, tələbəyə hörmət
258
vo onun imkanlarına inam, tələbənin müəllimə etibarı kompleks
şəkildə ləlimin məhsuldarlığını təmin edir.
Müstəqil işin birinei mərhələsi bir qayda olaraq tədris
prosesində (auditoriyada), ikinci mərhələsi isə əsasən auditori-
yadankənarda həyata keçirilir. Aydındır ki. tədris prosesində əsası
qoyulan müstəqil iş auditoriyadankənar müstəqil işlə tamamlanır,
zənginləşir və təkmilləşir. Müstəqil işləri təşkil edərkən. onların ali
məktəbdə təlimin digər fonnaları ilə qarşılıqlı əlaqəsi təmin
edilməlidir.
Müstəqil iş tələbənin bilikləri və informasiyaları fəal
qavramaq, anlamaq, yenidən işləmək, dərinləşdirmək və
möhkəmləndirmək məqsədilə istifadə olunan təlim formasıdır.
Müstəqil işlərin əhəmiyyəti aşağıdakılardır:
• müstəqil işlər tələbələrin bilikləri şüurlu surətdə
qavramasına. dərk etməsinə və mənimsənilməsinə şərait yaradır;
• müstəqil işlər təlim prosesində qavrandmış bilikləri
möhkəmləndirməyə, dərinləşdirməyə və genişləndirməyə imkan
verir;
• tələbədə ixtisasla bağlı bacanq və vərdişləri formalaşdırır
və daha artıq təkmilləşdirir;
• tələbədə
tədqiqatçılıq
qabiliyyəti
və
bacarığı
formalaşdırır;
• müstəqil işlər tələbədə gələcək peşə ilə bağlı
qabiliyyətlərin inkişafına şərait yaradır.
Ali məktəbdə təlim prosesinin bütün mərhələlərində
tələbələrin ən çox istifadə olunan müstəqil işi formaları
aşağıdakılardır:
• mühazirəni dinləmək \'ə konspektləşdirmək;
• tədris ədəbiyyatından və əlavə mənbələrdən istifadə
etmək;
.seminar məşğələlərinə hazırlaşmaq;
laborator və praktik tapşırıqları icra etmək;
islelualat və pedaqoji təcrübədə iştirak etmək;
kurs və buraxılış işləri yazmaq;
tədris və elmi-tədqiqat işləri ilə məşğul olmaq və s.
259
8.6.1. Referat işləri və yaradıcı tapşırıqlar
Tədris planı üzrə icra olunan müstəqil işlərdə müəyyən
ardıcıllıq mövcuddur və referat bu sahədə tələbənin atdığı ilk
addımdır.
Referat (latınca «refero» sözündən götürülüb, mənäsı
«məlumat vennək» deməkdir) hər hansı bir əsərin məzımmumm
yazılı şəkildə qısa şərhindən ibarətdir. Referat bir faktın, hadisənin,
yaxud biri-birilə əlaqəli olan bir neçə faktın və yaxud aktual
ideyaların məntiqi ardıcıllıqla şərhidir.
Ali məktəbdə referat ixtisasdan asılı olaraq müxtəlif
formalarda icra edilir: tapşırılmış əsəri oxuyub qısaca şərhini
vermək, filmə baxıb məzmununu yazmaq; hər hansı sənədi şərh
etmək və s.
Referatda iki hissə üzvü surətdə əlaqələnməlidir:
• ədəbiyyat mənbələrinin ümumiləşdirilməsi;
• praktika müddətində toplanmış pedaqoji faktların
sistemləşdirilməsi.
Referatm
mahiyyətini
öyrənilən
mənbənin
əsas
məzmununun şərhi və tənqidi təhlili təşkil edir. Referat o zaman
uğurlu hesab olunur ki, tələbə istifadə etdiyi ədəbiyyata və
materiallara tənqidi surətdə yanaşır, öz fikrini və tənqidi
mülahizələrini bildirir. İşin bu cür təşkili yeni biliklərin əldə
edilməsinə, pedaqoji təfəkkürün inkişafına, pedaqoji fakt və
hadisələrə müəllimlik mövqeyindən yanaşma bacanğının
formalaşmasına, pedaqoji əlaqə və asılılıqları gönnək bacarığının
yaranmasına şərait yaradır.
Referat mövzusu seçilərkən, tələbənin arzu və istəkləri
nəzərə alınmalıdır.
Referatm yazılmasına hazırlıq seminarlar məşğələlərində
başlanmalıdır.
İlk
mərhələ
referat
mövzusunun
müəyyənləşdirilməsi ilə bağlıdır. Sonra materialın toplanması,
öyrənilməsi və sistemə salınması mərhələsi başlayır. Bu mərhələdə
tələbə müəllimə işin gedişi barədə məlumat verir. Referat
tamamlandıqdan sonra, onun qrupda müzakirəsi keçirilir. Referatm
əsas məzmunu haqqında tələbə elmi dəməyin məşğələsində,
seminarda, habelə konfransda məlumat verə bilər.
Referat 15 (əlyazması ilə), yaxud 10 (çap) səhifədən çox
olmamalıdır. Referat giriş (mövzunun aktuallığı əsaslandırılır,
2(50
məqsəd və vəzifələr müəyyənləşdirilir, mənbələrin qısa təhlili
verilir); əsas hissə (psixoloji-pedaqoji ədəbiyyatın, dövrü mətbuatın
öyrənilməsi, təhljlj-və. habelə məktəbin, müəllimin təcrübəsinin
ümumiləşdirilməsi əsasında konkret vəzifələrin həlli veri lir) və
nəticədən (müxtəsər surətdə əsaslandırılmış nəticələr) ibarət
olmalıdır. Titul vərəqi, plan, giriş, əsas hissə, nəticələr. istifadə
olunmuş ədəbiyyat siyahısı referatm strukturunu təşkil edir.
Yaradıcı tapmırıq - bu və ya digər pedaqoji problemin
aparıcı ideyalarını tezis, yaxud metodik göstərişlər, cədvəl, sxem,
diaqram, məruzə və s. şəklində 2-3 səhifə həcmində
hazırlanmasıdır.
Referat və yaradıcı tapşırıqlar tələbənin kurs işi yazmağa
hazırlığını şərtləndirir.
8.6.2.
Kurs işləri
Ali təhsil sistemində ümumi və ixtisas fənlərinin
öyrənilməsi kurs itilərinin yazılması ilə başa çatır. Kurs işi təlim
tapşırığı kimi nəzərdə tutulur və müəllimin tədris yükünə daxil
edilir. Buna görə də tələbəyə kurs işinin hazırlanması ilə bağlı
məsləhətlər verilməlidir.
Kurs işləri, bir qayda olaraq, ümumi və ya ixtisas fənlərinə
həsr edildiyindən mütəxəssis hazırlığında böyük əhəmiyyətə
malikdir. Təlimin bu fonnasının əsas məqsədi tələbələrin öz nəzəri
biliklərindən praktik vəzifələrin həllində istifadə bacarığını
aşkarlainaq, gələcək mütəxəssisin peşəyə hazırlıq səviyyəsini
yoxlamaq və qiymətləndinnəkdir. Kurs işi tələbənin bu və ya digər
elmi-nəzəri məsələni nə dərəcədə qavramasını, praktik əhəmiyyətini
dərk etməsini, yaradıcılıq göstərməsini, faktları seçmək, təhlil
etmək və ümumiləşdirmə aparmaq bacarıqlarını aşkar etməyə
imkan verir.
Kurs işini icra edən hər bir tələbə aşağıdakıları bilməlidir:
• mövzunu elmi cəhətdən şərh etməyi bacarmaq, müxtəlif
mənbələrdən istifadə etməklə ziddiyyətləri aşkarlama, müxtəlif
müəlliflərin fikirlərini müqayisə etmək, hansının daha dolğun və
inandırıcı olduğunu qeyd etmək və əsaslandırmaq;
261
• toplanmış faktik materialı təhlil etmək və otum elmi,
praktik əhəmiyyətini müəyyənləşdirmək;
• eksperiment qoymaq;
• kur.s işinin texniki tərtibatı qaydalarına riayət etmək.
Kurs işi təlimin referata nisbətən daha mürəkkəb
fonnasıdır və tələbədən daha artıq müstəqillik, idraki fəallıq tələb
edir. Referat elmi rəhbər tərəfindən qəbul edilərək şifahi şəkildə
qiymətləndirildiyi halda, kurs işi rəhbərin iştirakı ilə xüsusi
komissiya tərəfindən qəbul edilir. Tələbə komissiya üzvləri
qarşısında kurs işinin məzmununu qısa şəkildə şərh edir, komissiya
üzvlərinin və tələbələrin suallarına cavab verir. Komissiya tələbənin
yazdığı kurs işini yazılı formada qiymətləndirir.
Kurs işinin yazılması və müdafiə olunması tələbədə
müstəqilliyin, təşəbbüskarlığın, yaradıcılığın, elmİ axtarış
qabiliyyətinin inkişafına təkan verir.
Tələbənin kurs işinin müdafiəsinə hazırlaşması özü də
müstəqil iş hesab olunur. Kurs işini müdafiə edən tələbə fikrini
yığcam, aydın, məntiqi şəkildə ifadə edə bilmək üçün öz nitqi
üzərində çalışmalı olur.
8.6.3. Buraxılış işləri
Ali məktəbdə təlimin mühüm təşkili formalarından biri də
buraxılış
işləridir.
Mütəxəssis
hazırlığının
tamamlayıcı
mərhələsində icra olunan buraxılış işinin qarşısında duran vəzifələr
aşağıdakılardır:
• təltsil illərində ixtisas üzrə qazanılmış nəzəri və praktik
bilikləri sistem ləşdirmək;
• nəzəri bilikləri konkret sahəyə tətbiq etmək;
• tədqiqatçılıq qabiliyyətini, müstəqil işləmək bacarığını
inkişaf etdirmək;
• mütəxəssis hazırlığının .səviyyəsini müəyyənlə.'idirmək.
Buraxılış işləri üçün baza rolunu, problem üzrə müvafiq
ədəbiyyatın öyrənilməsi və elmi təhlili, müəllim və şagirdlərin
fəaliyyətinin müşahidə edilməsi, qabaqcıl pedaqoji təcrübənin
öyrənilməsi, eksperimentin qoyulması, aparılmış tədqiqatın
nəticələri oynayır.
262
Buraxılış işinin yazılması bir neçə mərhələdən ibarətdir:
• mövzunun seçilməsi;
• problemlə bağlı ədəbiyyatın öyrənilməsi;
• i^in oriyentir planının tərtibi;
• tədqiqatın metodlarının müəyyənləşdirilməsi;
• materialın toplanması;
• alınmış nəticələrin təhlil edilməsi və ümumiləşdiril
məsi;
• buraxılış işinin tərtibatı;
• buraxılış işinin müdafiə edilməsi.
Buraxılış işinin icrası zamanı aşağıdakı tələblər nəzərə
alınmalıdır:
• buraxılış işi üçün seçilmiş mövzu aktual olmalıdır;
• mövzu üzrə psixoloji-pedaqoji ədəbiyyat öyrənilməli, qısa
icmalı və tənqidi təhlili verilməlidir;
• buraxılış işi elmi-tədqiqat xarakteri daşımalıdır;
• kompleks tədqiqat metodlarından istifadə olunmalıdır;
• buraxılış işi mövzusunun nəzəri mə.sələləri əsas
bölmələrdə əhatə edilməlidir.
•
qabaqcıl
pedaqoji
təcrübə öyrənilməli
və
ümıııniləşdirilməlidir.
• öyrənilən məsələlərə münasibət bildirilməlidir.
• buraxılış işində mövzunun ardıcıl şərhi verilməli,
ümumiləşdirmələr aparılmalı, nəticələr ə.saslandırılmalı və praktik
tövsiyələr göstərilməlidir;
• nəticələr aydın, əlaqəli, ardıcıl, dəqiq və əsaslandırılmış
olmalıdır.
Buraxılış işinin yazılması ilə əlaqədar olaraq, tələbə
məktəb müəlliminin, sinif rəhbərinin, tərbiyə işləri üzrə
təşkilatçının, yaxud, məktəbin pedaqoji kollektivinin iş təcrübəsini
öyrənərək ümumiləşdirir və pedaqoji prosesi daha da
təkmilləşdirmək məqsədilə tövsiyələr hazırlayır. Ümumiləşdirmə
zamanı tələbə aşağıdakı komponentləri əsas götünnəlidir:
• Tədqiqatın ə.sas təlim-tərbiyə vəzifələri.
• Pedaqoji təcrübənin məqsədəmüvqfiqliyi.
263
• Müəllim və .şagirdlərin, habelə pedaqoji pro.se.sin digər
i^tirakçdannm fəaliyyəti.
®
• Şagirdlərin təhsil-tərhiyəsi idində qazanılan konkret
nailiyyətlər.
• Buraxıb^ mövzusunun yeniliyi.
• Tədqiqat prosesində məktəb şəraitinin nəzərə alınması.
• Əldə edilmiş müsbət nəticələrin tətbiqi imkanları, yolları
və va.sitələri.
Buraxılış işi yazılarkən tələbələr mövzu ilə bağlı qabaqcıl
pedaqoji təcrübənin öyrənilməsinə xüsusi diqqət yetirməlidirlər.
Pedaqoji təcrübənin öyrənilməsi zamanı müşahidə,
müsahibə, intervü, anket, pedaqoji situasiyaların təhlili, statistik və
digər metodlardan vəhdət halında istifadə olunmalıdır. Pedaqoji
təcrübənin öyrənilinəsi zamanı hər bir tələbə aşağıda qeyd olunan
ardıcıllığa əməl etməlidir:
• təcrübəsi öyrəniləcək pedaqoji kollektivin, müəllimin,
tərbiyəçinin, sinif rəhbərinin müəyyənləşdirilmə.si;
• pedaqoji
təcrübənin
öyrənilməsi
nıeyarlarının
aydınlaşdırılması:
• m iixtəlif informasiyaların toplanması;
• toplanmış materialların və faktların işlənməsi:
• təcrübədə
tətbiq
ediləcək
ümumi
ideyaların
dəqiqləşdirilməsi;
• pedaqoji təcrübənin öyrənilmə.si ə.sa.sında toplanmış
materialın təhlili və elmi tədqiqatın bu və ya digər formasına
(referat, kurs, buraxılış işləri vəs.) verilən tələblərə uyğun
yazılması.
Buraxılış işlərinin yazılması və müvəffəqiyyətlə müdafiə
edilməsində müvafiq kafedraların rolu çox böyükdür. Kafedralar
buraxılış işlərinin mövzularını müəyyənləşdirməli, onları hər il
təzələməli, kafedrada müzakirə etməli və fakültə elmi şurasının
təsdiqinə vemıəlidir. Mövzular müəyyənləşdirilərkən, elmin müasir
və perspektiv inkişafı, təhsil qarşısında duran real vəzifələr nəzərə
alınmalı, tələbələr yüksək hazırlıqlı və ixtisaslı elmi rəhbərlərlə
təmin edilməlidir. Elmi rəhbər nəzəri və praktik hazırlığı, pedaqoji
təcrübəsi, elmi fəaliyyətinin genişliyi, erudisiyası ilə seçilməlidir.
264
Buraxılış işi vcrorkən. talubənin ar/ıısu nəzarə almmalı. bu
zaman bacarıqlı va hazırlıqlı talabalbrə üstünlük vcrilnıaliclir.
Buraxılış işi tələbənin aşağı kurslarda yerinə yetirdiyi kurs işi.
ladris-iədqiqat, elmi-tədqiqat işlərinin davamı olduqda daha
samarəli nəticələr alınır.
Tələbənin buraxılış işi kafedranın qərarına uyğun olaraq
rektorun əmri ilə rəsmiləşdirilir.
Bundan sonra tələbə elmi rəhbərin köməyi ilə buraxılış işinin
planını tərtib edir, özünün fərdi planını hazırlayır. Müvafiq
ədəbiyyatla, problemin tarixi ilə tanış olur, diplom işinin qarşısında
duran məqsəd və vəzifələri, habelə fərziyyəni müəyyənləşdirir.
Sonra tədqiqatın metodları seçilir. Eksperiment aparılır, alınmış
nəticələr təhlil edilir,
töv.siyələr hazırlanır.
Buraxılış işi bir qayda olaraq qaralama variantında yerinə Dostları ilə paylaş: |