Statistik to‘plam birligi, taqsimot qatorlari va ularning tasviriy parametrlari

6.2.1. Saflangan qatorlar
Variatsion qatorlarning eng sodda shakli saflangan (bo‘ysiralangan, 
ranjirlangan) qatorlardir. Ayrim miqdoriy belgilar asosida statistik to‘plam 
belgilarini bo‘ysiralash yo‘li bilan ko‘payuvchi yoki kamayuvchi shaklda tuzilgan 
qatorlar saflangan qatorlar deb ataladi. 
Taqsimot qatorlari de-
ganda to‘plam birliklarini 
ma’lum belgilar asosida 
guruhlarga 
(qismlarga) 
bo‘linishi tushuniladi.
Dinamika qatori – bu 
hodisani vaqt bo‘yicha 
o‘zgarishini 
ko‘rsatuvchi 
sonlar qatoridir. 
Variatsion 
qatorlar 
miqdoriy belgilar asosida 
tuziladi. 
Statistik qatorlarning turlari
Taqsimot qatorlari
Dinamika qatorlari
Atributiv
qatorlar
Variatsion
qatorlar
Asosiy 
dinamika
qatorlari
Hosilaviy 
dinamika
qatorlari
Saflangan 
qatorlar 
Diskret 
qatorlar 
Oraliqli 
qatorlar 
Davriy 
qatorlar 
Paytli 
qatorlar 
Nisbiy 
ko‘rsatkich 
vaindekslar 
qatorlari 
O‘rtacha 
miqdor 
qatorlari 

---

6.2.2. Diskret qatorlar 
 
Agarda saflangan qator tayanchi bo‘lib 
tadrijan, darajama-daraja, uzuq-uzuq o‘zgaruvchi 
belgi xizmat qilsa va uning ayrim miqdoriy
qiymatlari tez-tez takrorlanib tursa, ularni sanab, 
muayyan variantaning variantlar sonini, sig‘im 
hajmini, vaznini aniqlash mumkin. Natijada saflangan qatorga qaraganada 
variantalarning umumiy soni qisqaradi va har biri bir qancha birliklarni qamrab 
oluvchi guruh maqomini oladi.
Bunday ikki unsurdan tashkil topgan taqsimotlar diskret variatsion qatorlar 
deb ataladi.
6.2.3. Oraliqli variatsion qatorlar 
 
Cheksiz o‘zgaruvchan belgiga tayangan 
qator unsurlarini kattaroq miqdoriy o‘lchamlarda 
ifodalash uchun to‘plam birliklarini muayyan 
belgiga qarab teng kattalikdagi oraliqlarga bo‘lish 
joizdir.
Natijada oraliqli variatsion qator hosil bo‘ladi. Demak, bunday qator ikki 
unsurdan varianta oraliqlar va har bir oraliqqa tegishli bunday birliklar sonidan 
tarkib topadi. Birinchi element varianta ikkinchisi birliklar yoki variantlar soni deb 
yuritiladi.