Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001

Dinin dünyagörüşü 
funksiyası o deməkdir ki, o insanlara dünya, təbiət haqqında, insanın 
burada yeri ilə bağlı suallara özünəməxsus şəkildə cavab verməyə 
çalışır
. Requlyativ (tənzimləmə) funksiya din tərəfindən insanların 
davranış və hərəkətlərini müəyyən edən qaydalar və normaların 
yaradılması ilə bağlıdır. Məsələn islam dinində bu şəriət vasitəsilə həyata 
keçirilir. Şəriət çox geniş məzmuna malik olub müsəlmanların həyat 
fəaliyyətinin ən müxtəlif sahələrinə (əmlak münasibətləri və vergi 
yığmaqdan tutmuş, ailə-nigah münasibətlərinə qədər) dair davranış 
normaları və yasaqların məcmusunu əhatə edir. Kommunikativ funksiya 
bunda ifadə olunur ki, müəyyən dini birliklər, icmalar çərçivəsində 
insanların əlaqələri möhkəmlənir. Dindarların bu ünsiyyəti həm də 
mədəniyyət, təsərrüfat və ailə-məişət sahələrində özünü göstərir. 
Dindən danışarkən göstərilməlidir ki, 
o mədəniyyət tarixində 
özünəməxsus yer tutur
. O yüz illər boyu mənəvi mədəniyyətin ayrılmaz 
tərəfi kimi çıxış edir. Əlbəttə bu o demək deyildir ki, dini etiqadlar mədəni 
dəyərlərin mənbəyi olmuşdur. Söhbət ondan gedir ki, din mənəvi 
mədəniyyətin müxtəlif tərəflərinə nüfuz edərək onunla yanaşı yaşayır. 
Müasir cəmiyyətdə dinin yeri və rolunda əhəmiyyət 
dəyişikliklər baş verir
. Hər şeydən əvvəl, iki tərəfli ziddiyyətli meyl 

---

484 
özünü göstərir. Bir tərəfdən muasir edlmi-texniki tərəqqi, insanların ümu-
melmi və mədəni səviyyəsinin yüksəlməsi nəticəsində, onların 
dünyagörüşündə və həyat tərzində dini təsəvvürlər sıxışdırılıb çıxarılır. 
Digər tərəfdən, cəmiyyətdə, əhalinin müxtəlif təbəqələri arasında dinin 
güclənməsi prosesi müşahidə olunmaqdadır. Sonuncu meyil çox müxtəlif 
səbəblərlə bağlıdır. Hər şeydən əvvəl ölkəmizdə qərarlaşmış vicdan və 
dini etiqadlar azadlığı bu işdə mühüm rol oynayır. Digər tərəfdən müasir 
elm hələ də insanları və bəşəriyyəti düşündürən bir çox vacib suallara ca-
vab verə bilməmişdir. Buna görə də insanlar onların cavablarını dində 
tapmağa ümid bəsləyirlər. Sonra, insanlar öz gündəlik həyatında rast 
gəldikləri haqsızlıq və ədalətsizlik hallarına qarşı çıxarkən müəyyən bir 
ilahi qüvvəyə tapınmağa cəhd göstərirlər. Bütün bunlar isə dini 
təsəvvürlərə müəyyən qida verir, insanların ona inamını artırır.

---

485