Fe'l so'z turkumi reja



Yüklə 415,5 Kb.
səhifə1/24
tarix01.04.2023
ölçüsü415,5 Kb.
#92328
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24
Fe\'l so\'z turkumi reja


O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI


OLIY VA URTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI


ONA TILI

Ma’ruza matnlari


Muallif: f.f.n., dots. M.Hamidova


2-qism

NAMANGAN – 2010
FE'L - SO'Z TURKUMI


REJA:

I. Fe'l – so'z turkumi haqida ma'lumot.



  1. O'timli va o'timsiz fe'llar.

  1. Fe'l nisbatlari.

    1. Aniq nisbat.

    2. O'zlik nisbati.

    3. Majhullik nisbati.

    4. Birgalik nisbati.

    5. Ortirma nisbat.

IV. Bo'lishli va bo'lishsiz fe'llar.



  1. Fe'l zamonlari:

    1. O'tgan zamon fe'llari.

    2. Hozirgi zamon fe'llari.

    3. Kelasi zamon fe'llari.

VI. Fe'l mayllari.

  1. Aniqlik (ijro) mayli.

  2. Buyruq-istak mayli.

  3. Shart mayli.

  4. Maqsad mayli.

VII. Ko'makchi fe'llar.
VIII. To'liqsiz fe'llar.
IX. Fe'llarni yasalishi.

  1. Fe'llarning tuzililish jihatidan turlari.



I. FE'L SO'Z TURKUMI XAQIDA UMUMIY MA'LUMOT.

Predmetning ish-harakatini ifodalaydigan mustaqil so'zlar fe'l so'z turkumi deyiladi.




Masalan: mashg'ulot boshlandi, topshiriq bajarildi.

Fe'l holat, belgining yuzaga kelishi, o'zgarishi kabi jarayonlarni ham harakat sifatida ifodalaydi. Masalan: Bolalar dam olmoqda. Lolalar qizardi. Vatanimni sevaman.


Morfologik jihatdan fe'lning bir qancha o'ziga xos xususiyatlari mavjud:
o'timli-o'timsiz, (kel-o'timsiz, o'qi-o'timli), bo'lishli-bo'lishsizlik (bor-borma), zamon

2


(o'qidi, o'qiyapti, o'qimoqchi), mayl (boray, borsa) kabi kategoriyalari, ravishdosh, sifatdosh, harakat nomi kabi shakllari bor.

Shuningdek, fe'lda tuslanish sistemasi bor. Fe'l gapda asosan, kesim vazifasida qo'llanadi.




II. O'TIMLI VA O'TIMSIZ FE'LLAR.

Fe'lda anglashilgan predmetga (to'ldiruchi) munosabati fe'ldagi o'timlilik va o'timsizlikni tashkil qiladi.





Yüklə 415,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin