Gidrologiya, gidrometriya va oqim hajmini

T a k r o r l a s h u c h u n s a v o l l a r
1. Suv xo'jaligi hisoblashlari nim a m aqsadda bajariladi?
2. Suv xo'jaligi hisoblashlari qanday tartibda olib boriladi?
3. Suv xo'jaligi hisoblashlariga nim alar kiradi?
4. Suv om b orin in g ishlashi n ech a tartibda b o 'lish i m um kin?
5. O q im h a jm in i r o s t la s h n i h is o b la s h d a q a y s i u s u lla r d a n
foydalaniladi?
5 .6 . Oqim hajmini mavsumiy — yillik rostlash
D a r y o oqim h ajm in i m avsu m iy — yi l l i k r o s tla s h n in g
m azm uni, zaruriyati va im koniyatlari. 
D aryo oqim hajm ini 
m avsum iy — yillik rostlash daryo oqim ini m avsum y o k i'y il 
davom ida qayta taqsim lash im konini beradi. B unda suv om bori 
yilning sersuv va suv toshqini davrida suv bilan to 'la d i, kam suv 
davrida esa, suvdan bo'sh ay d i va shu bilan birga suvga b o'lg an
talabni ham to 'la qondiradi. O qim hajm ini m avsum iy rostlashda 
suv om boridagi suvdan faqat bitta suv xo'jaligi yili davom ida 
fo y d a la n ila d i. B u n d a is h la tila d ig a n suv m iq d o ri m a ’lum
ta ’m inlanganlikdagi hisobli oqim hajm iga nisbatan kam bo'lishi 
kerak. 
(
Ishlatiladigan suv m iqdori m a ’lum b o 'lg an d a suv xo'jaligi 
hisoblashlarining asosiy maqsadi oqib kelayotgan va ishlatiladigan 
suv grafiklari, suv isroflari va foydasiz hajm , norm al dim lam a 
s a th m i q d o r l a r i b a l a n d l i g i v a su v o m b o r i n i n g t o 'l i q
(ishlatiladigan) hajm ini hisoblashlardir.
Suv om bori sig'im ini to 'Idirishga ketgan vaqt t o ' l d i r i s h
v a q t i , u n d a n q is m a n y o k i t o 'l i q su v c h i q a r i s h esa
b o ' s h a t i s h v a q t i deb ataladi. Suv om bori norm al d im la ­
ma sathgacha to 'lg an d an so 'n g , ishlatiladigan suvga nisbatan 
ortiqcha bo 'lgan oqim hajm ini foydalanilm asdan pastki byefga 
tashlab yuborish f o y d a s i z t a s h l a b y u b o r i s h deb ataladi.
199

---

Suv om borining ishlatiladigan suv hajm ini, suv isroflarini 
inobatga olishning ikki uslubi va to ‘ldirishning ikki turida analitik, 
grafoanalitik va grafik usullari yordamida hisoblashlar olib boriladi.
Wh; U
1.
ДУ >AV ,
o r t
ye t
Wh
AV
U
—1 A V Г-
o y l a r
M Wh;U____________
n
AV ,>AV ,
i 
ort 1 
yet I
U AV„,>AV „
ort2 
yct2
д у
Wh